مهریه زنی که قبل از نزدیكی طلاق گرفته

در مورد سۆال، دو حالت متصور است: مهر معین و مهر نامعین كه ذیلاً به آن می‎پردازیم.

الف: مهرالمسّمی در مورد طلاق: هرگاه مهر در عقد نكاح تعیین شده باشد، آن‎را مهرالمسّمی گویند این اصطلاح از فقه اسلامی گرفته شده و در مادة (1100 قانون مدنی) به‎كار رفته مواد مختلف قانون مدنی،[1]می‎توان گفت: مهرالمسّمی عبارت از مال معینی است كه با عنوان مهر با توافق زوجین تعیین می‎شود.[2]زن به‎مجرد عقد مالك تمام مهر می‎شود. اما مالكیت او نسبت به نصف مهر متزلزل است، در صورتی مستقر می‎شود كه نزدیكی واقع شود. در صورت وقوع طلاق قبل از نزدیكی، زن تنها مالك نصف مهر می‎باشد. قانون مدنی در این زمینه مقرر می‎دارد: «هرگاه شوهر قبل از نزدیكی زن خود را طلاق دهد، زن مستحق نصف مهر خواهد بود و اگر شوهر بیش از نصف مهر را قبلاً داده باشد، حق دارد مازاد نصف را عیناً یا مثلاً یا قیمتاً استرداد كند»[3] این حكم منشأ قرآنی دارد.[4]

ب: طلاق قبل از نزدیكی و مهر نامعین: در صورتی‎كه مهر نامعین باشد و طلاق قبل از نزدیكی واقع شود قانون می‎گوید: «هرگاه مهر در عقد ذكر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیكی و تعیین مهر زن خود را طلاق دهد زن مستحق مهرالمتعه است»[5] اگر متعه در لغت بهره‎مند شدن و لذت ‎بردن است. این اصطلاح از آیة شریفة‌ قرآن كریم گرفته شده است.[6] مهرالمتعه در اصطلاح حقوقی، مالی است كه شوهر در صورت وقوع طلاق قبل از نزدیكی و پیش از تعیین مهر، به تناست وضع اقتصادی خود به زن می‎دهد. «برای تعیین مهرالمتعه حال مرد از حیث غنا و فقر ملاحظه می‎شود».[7]

خلاصه آن‎كه، زنی كه قبل از نزدیكی طلاق می‎گیرد، دو حالت دارد: اگر مهرش معین است و در عقد ذكر شده باشد، او فقط مالك نصف مهر است. واگر مهرش معین نباشد مالك مهرالمتعه و به تعبیر قرآن «متاع» می‎باشد.

پی نوشت:

[1] . ر.ك:قانون مدنی، مواد 1080، 1100، 1089 و 1090.

[2] . صفایی، سیدحسین، امامی، اسداله؛ حقوق خانواده، تهران، تهران، مۆسسة انتشارات و چاپ دانشگاه، چاپ 4، 1374، ج1، ص 195.

[3] . قانون مدنی، مادة 1092.

[4] . بقره /‌237.

[5] . قانون مدنی، مادة‌1093.

[6] . بقره /236.

[7] . قانون مدنی، مادة 1094.

منبع : اندیشه قم